Tal van predikers die in eigen tijd bekendheid genoten, zijn vergeten. De traktaten van John Charles Ryle worden 125 jaar na zijn dood nog gelezen. Wat is zijn geheim? „Hij bleef dicht bij de Schrift, was heel direct en gebruikte voor ieder gebruikelijke taal.”
Zijn verklaringen van de vier evangeliën worden breed gelezen, maar de Anglicaanse prediker John Charles Ryle verwierf toch vooral bekendheid door zijn traktaten. Daarvan werden er negentien gebundeld in het boek ”Old Paths”. Uitgeverij Groen bracht in 1991 acht van deze traktaten op de markt onder de titel ”Het hart van het christelijk geloof”. In 2006 volgde een tweede deel, opnieuw met acht traktaten, vertaald door Leen van Valen (78). Onlangs bracht Groen beide boeken uit in één band. Het bewijst voor Van Valen de blijvende zeggingskracht van Ryle, ook onder jongeren.
In 1999 publiceerde de kerkhistoricus uit Dordrecht, die promoveerde op een dissertatie over gereformeerde vroomheidsbetrekkingen tussen Schotland en de Nederlanden in de zeventiende eeuw, een biografie over Ryle. „Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw las ik al werken van zijn hand. Het begon met ”Levend of dood?”, uitgekomen in de negentiende eeuw. Toen was hij hier nog amper bekend. Ook zijn geschriften over de toekomst maakten indruk op me. Halverwege de negentiende eeuw schreef hij op grond van de profetieën over de terugkeer van Israël naar het beloofde land. Daarop zou hun geestelijke omkeer volgen.”
Over zijn eigen bekering schreef hij in zijn autobiografie sober.
„Dat past bij Ryle. Zijn geestelijke ervaringen vond hij niet zo belangrijk. Hij wilde Christus verkondigen. In een van de gemeenten die hij diende, liet hij op de rand van de kansel de woorden kerven: „Wee mij, indien ik het Evangelie niet verkondig.” Dat moest hij voortdurend zien. Hij ging gebukt onder de last van zielen die verloren dreigden te gaan. Daarin doet hij veel denken aan de bekende opwekkingsprediker George Whitefield, voor wie hij grote waardering had.”
Lees het hele interview met Leen van Valen in Terdege (nr. 3, 5 november 2024). Een los nummer is te bestellen in onze shop.
beeld: Cees van der Wal