Manipuleren is niet oké

Ik heb te maken met manipulatie. Ik dacht dat het rustiger voor me zou worden wanneer ik hier niet meer in mee zou gaan. Grenzen stellen lukt me steeds beter, maar geeft me tegelijk een schuldgevoel en roept spanning op. Bewandel ik de goede weg?

Je kunt op verschillende terreinen mensen tegenkomen die gewend zijn om te manipuleren. Het kan gaan om je man, je vrouw, vrienden, een ambtsdrager of je kind. Manipuleren is een strategie die mensen inzetten om controle over de ander te krijgen. Iets moet op hún manier gebeuren. Je moet denken en doen zoals zij.

In de Bijbel ontdek je dat er, ook als het hierover gaat, niets nieuws onder de zon is. Satan probeert Eva te manipuleren met Gods woorden (Gen. 3). Hij probeert Jezus in de woestijn te verleiden om zijn wil te doen (Matt. 4). Hij gebruikt –misbruikt– bewust Gods Woord om zijn eigen zin door te drijven. De vrouw van Simson praat hem een schuldgevoel aan, gebruikt haar tranen en houdt wel zeven dagen vol, waarna Simson voor haar zwicht. (Richt. 14). En lees ook Nehemia 4.

Dit is niet oké

Je kunt niet voorkomen dat mensen manipuleren. Je kunt er wel iets aan doen: ga je erin mee of niet? Manipuleren kan openlijk of onderhuids naar buiten komen. Wanneer je niet wilt toegeven aan de manipulator, moet je duidelijk grenzen stellen. Je kunt vriendelijk maar krachtig zeggen: „Dit is voor mij niet oké, ik wil hier niet in meegaan.” Dat nee zeggen is misschien moeilijk voor je. Wees je ervan bewust dat de manipulator meer dan één manier heeft om te manipuleren. Een daarvan is, dat hij jou een schuldgevoel probeert te geven wanneer je een grens stelt. Hij is er op uit om jou ervan te overtuigen dat zijn manier van denken de enige juiste is. Het kan dan voelen als zonde, wanneer je tegen iemands verlangens ingaat. Het kan zelfs zover gaan dat jij je schaamt voor je gedachten en bereid bent om je eigen verlangens op te geven. Dat lijkt even rust te geven, maar is een schijnrust.

Schuldgedachten

Neem de volgende punten in overweging:

• Stop met excuses maken voor de manipulator. Zo van: „Ach ja, hij had zijn dag niet.” Of: „Ze heeft al zo veel meegemaakt, ze is niet zo slecht.” Zie de realiteit onder ogen. Jouw mening mag er zijn. Wees extra alert wanneer er Bijbelteksten gebruikt worden om je te overtuigen.

• Het is moeilijk om te erkennen dat je lijdt onder manipulatie. Je schaamt je er misschien voor. Toch is dat de eerste stap in jouw genezingsproces.

Lees het hele artikel in Terdege (nr. 18, 21 mei 2024). Een los nummer kun je kopen in de webshop.