Trauma, een wond die je met liefde en zorg behandelt

Er zijn kinderen die al jong een vechtscheiding van de ouders moeten zien te overleven. Of ze worden gepest op school. We kunnen tal van kleine en grote beschadigingen opnoemen die ons voor het leven tekenen.

Soms zijn het klap-boem-beschadigingen. Letterlijk: een verkeersongeval. Iemand in beschonken toestand rijdt je op straat aan. Zo’n klap kan iets in lichaam en psyche kapot maken.

Soms zijn het sluipende beschadigingen. Een kind wordt thuis emotioneel verwaarloosd. Langzaam maar zeker wordt het basisvertrouwen van dat kind ondergraven, hoewel het genoeg te eten en te drinken krijgt.

Een beschadiging is een verwonding, een kwetsuur. Mensen worden letterlijk gekwetst, in hun lichaam en waarschijnlijk nog vaker in hun ziel. Een verwonding heet in het Grieks: trauma.

In de hulpverlening wordt die term meestal gebruikt wanneer iemand na een schokkende gebeurtenis blijft steken in gevoelens van verdriet, angst, woede, verloren zelfvertrouwen of eenzaamheid. Ik denk in deze tekst echter ook aan de sluipende traumatisering.

Als je erachter komt dat er sprake is van een trauma, bij jezelf, een leerling, een student, een collega of gemeentelid, wat doe je daar dan mee?

Ik geef enige aanwijzingen door het aan de slag gaan met een trauma te vergelijken met gewone wondzorg.

1. De term ”traumaverwerking” gebruik ik liever niet. Afval verwerk je. De troep is dan letterlijk afgevoerd en verbrand. Zo gemakkelijk gaat dat niet bij een trauma. Misschien gaat dat wel nooit weg. Ik heb het daarom over traumaverzorging. Een wond moet je met liefde en zorg behandelen.

2. De meeste lichamelijke wonden genezen vanzelf. Je hoeft er, op wat jodium na, geen aandacht aan te schenken. Wanneer ga je een wond toch behandelen? Als die groot is of als het genezingsproces maar niet opschiet of er zelfs ontstekingen ontstaan. De wond blijft zeuren. Het vreemde is dat mensen bij een wond in hun lichaam (al is het soms met enige aandrang) wel naar de dokter gaan, maar dat ze bij psychische trauma’s de neiging hebben om de verwonding niet serieus te nemen. Ik zeg stellig: ook een psychisch trauma moet je goed verzorgen, want anders gaat ook dat etteren.

Lees alle aanwijzingen van Nico van der Voet in Terdege (nr. 24, 13 augustus 2024).

beeld: Tineke van der Eems