Derde generatie in een oude boerenwoning

De voorkant van hun woning is nog volledig in oude staat, de achterkant is binnen verbouwd. Jan (65) en Ria (60) van den Bosch uit Terwolde zijn de derde generatie die in het monumentale boerderijtje ’t Hoendernest wonen, dat inmiddels van alle gemakken is voorzien.

Hij weet nog hoe het vroeger was, toen hij als jochie bij zijn ouders en grootouders in de Saksische boerderij uit 1736 woonde. „Dit was onze woonkamer”, wijst Jan van den Bosch, met zijn handen de ruimte van zo’n 4 bij 4 meter afbakenend. „In het kamertje hiernaast, van 2 bij 3 meter, woonden mijn grootouders. Mijn zus en ik sliepen in het opkamertje, dat ook toegang gaf tot de kelder. En mijn ouders hadden een bedstee.”

Zes mensen in een huis dat krap 22 vierkante meter beslaat; daar kun je nu niet meer mee aankomen. „Maar zestig jaar geleden was het de gewoonte. En mijn grootouders vonden het prima. Die waren heel tevreden; ik heb hen nooit horen klagen.”

Lange tijd bleef de situatie in het huisje in Terwolde hetzelfde. „Mijn vader hield niet van vernieuwing. Hij ploegde het land met behulp van een paard, omdat hij geen trekker wilde. Toen hij stierf en onze moeder alleen achterbleef, hebben wij het huis van haar gekocht. Het leek me heel mooi om hier weer te wonen, als derde generatie. Maar we hebben wel gelijk de achterkant opgeknapt, 27 jaar geleden. Dat vond mijn moeder gelukkig prima, al denk ik dat mijn vader het niet gewild zou hebben.”

Alleen de oude woonkamer is nu nog hetzelfde. Verder is de boerderij totaal veranderd. „De deel is onze keuken en eetkamer geworden. Ook hebben we hier beneden een badkamer en een slaapkamer gebouwd. En boven sliepen onze kinderen. Dat was voorheen de hooizolder. In oude staat was die onbewoonbaar. Alleen al vanwege het plafond, waar zulke grote kieren in zaten dat het hooi naar beneden kon dwarrelen.”

In gedachten hoort hij nog de geluiden van toen. Het lawaai van de koeien, die in de naastgelegen deel tegen de balken schuurde. En altijd was er angst als er onweer kwam. „Onze boerderij heeft een rieten kap. Het gevaar dat die in brand zou vliegen, was groot. Veel van dit soort boerderijen in de omgeving is afgebrand. We moesten bij onweer daarom allemaal uit bed. Niemand sprak dan. Alleen mijn vader, die ging van de zenuwen juist heel druk praten. „Houd je stil”, zei mijn moeder dan. Die angst neem je over van je ouders.”

Lees het hele artikel in Terdege (nr. 18, 24 mei 2022).

beeld: Renate Bleijenberg-Van Leeuwen