Theo van Woerden is een blij en beproefd mens

Zijn bedrijf heet ”Blijefotos”, maar Theo van Woerden kent ook de donkere zijde van het leven. Een ziekte bracht zijn vrouw aan de rand van het graf, zelf kreeg hij een hartstilstand, een zoon verongelukte. „Ik ben een klein en afhankelijk mens geworden.”

Ondanks het druilerige winterweer oogt Theo van Woerden (64) gebronsd. Hij is net terug van een trektocht door Namibië, met echtgenote Ineke. Vijf weken lang trokken ze op de bonnefooi door het Afrikaanse land. „We hebben tickets gekocht, een auto gehuurd en dat was het. Overnachten deden we bij boeren en in simpele hotelletjes en pensions. Zo kom je op de gekste plekken en bij de leukste mensen. We houden van basic life. Dat spreekt ons aan in Afrika. Met het weinige dat ze hebben, zijn die mensen blij. Hier wordt vooral gezeurd en geklaagd. De rijkdom maakt ons blijkbaar niet gelukkig.”

Bij voorkeur reist het echtpaar van half december tot half januari. Om de kerstdagen in Nederland te ontlopen. „Het móét dan gezellig zijn, je moet bij elkaar zijn. In veel Afrikaanse landen is Kerst nog puur. Op straat merk je er niets van, maar met de kerstdagen gaat bijna iedereen naar de kerk. Deze keer hebben we de dienst van een Nederduits hervormde gemeente bijgewoond, die was het dichtstbij. In Zuid-Afrika zoeken we bewust de zwarte gemeenten op. In een van die kerken heb ik samen met mijn vrouw op het podium twee coupletten van Psalm 42 staan zingen. Er volgde een daverend applaus. Na de dienst word je uitgenodigd door de dominee om bij hem thuis verder te praten. Daar kunnen we enorm van genieten.”

Afrika

Reizen doet de beroepsfotograaf, lid van de hervormde gemeente in Katwijk aan Zee, vanaf zijn tienerjaren. „Ineke en ik woonden 10 kilometer bij elkaar vandaan, maar zagen elkaar voor het eerst in de Rocky Mountains van Canada.”

De reislust erfde hij van zijn voorgeslacht. „Mijn overgrootvader had een kaashandel in Akkrum. Eind 1800 reisde hij al door Europa om zijn kaas te verkopen. Ik heb nog handgeschreven brieven van hem aan zijn vrouw, in een plechtige stijl. „Hoe is het met u en de kinderen?” Mijn vader wilde emigreren, maar daar is niet van gekomen. Vier van zijn vijf broers vertrokken wel naar het buitenland. Wij zijn in Nederland gebleven, maar trokken in de zomer als gezin door heel Europa zonder vastomlijnd doel. Kampeerders zijn we niet, maar we vonden altijd wel een plekje om te slapen.”

Vijf jaar geleden bracht hij met een vriend een bezoek aan het Afrikaanse Gambia. Hij stuitte er op een geboortekliniek die zijn hart deed breken. „Je zou er je varken nog niet laten bevallen. Ter plekke beloofde ik er iets aan te zullen doen. Het jaar daarop hebben we met een man of twintig een gesponsorde fietstocht door Gambia gemaakt. Die bracht zo veel op dat de kraamkamers helemaal konden worden opgeknapt.”

In de achterliggende jaren keerde hij meerdere keren met zijn vrouw naar het zwarte continent terug en trokken ze samen door heel Zuid-Afrika. De reizen leverden een massa’s foto’s op. „Ik zou er albums van moeten maken, maar daarvoor ontbreekt me de tijd. Het is net als bij de schilder die geen tijd heeft om zijn eigen huis te schilderen.”

Onzeker

Als jochie raakte Van Woerden al gefascineerd door fotografie. „Op mijn kamer probeerde ik een bewegende kaarsvlam vast te leggen. In mijn vrije tijd struinde ik het liefst door de duinen. Daar ontmoette ik een jongen die ook door natuurfotografie was gegrepen, nog steeds een vriend van me. We stimuleerden elkaar, deden mee aan wedstrijden en wonnen geregeld prijzen.”

Het zou nog jaren duren eer hij van zijn hobby zijn beroep maakte. „Na de middelbare school ben ik bloemsierkunst gaan studeren, in Den Haag. In 1980 nam ik een failliet bloemenbedrijfje over, op aandringen van een bankdirecteur die in mij geloofde. Tot mijn verbazing had ik het bedrijfje inderdaad heel snel weer op poten. Drie jaar later kocht ik op dezelfde manier een tweede bedrijf. Dat is héél goed gaan lopen.”

Toch knaagde vanbinnen de onzekerheid. „Op de lagere school kon ik slecht meekomen. Ik zag elk vogeltje voorbijvliegen, in leren had ik geen zin. Mijn vader kon daar moeilijk mee omgaan. Hij zei vaak dat ik dom was en niets kon. Dat is in mijn hoofd gaan zitten. Na mijn trouwen wilde ik mezelf bewijzen en dat lukte. Mijn vader erkende openlijk: „Dit had ik nooit achter jou gezocht.” Het minderwaardigheidsgevoel ben ik nooit kwijtgeraakt, daarvoor zat het te diep. Nog steeds wil ik laten zien dat ik echt wel wat kan. Die bewijsdrift veroorzaakt veel onrust.”

Lees het hele interview in Terdege (nr. 12, 1 maart 2022).

beeld: Renate Bleijenberg-van Leeuwen