Ouderen op de werkvloer: ”boomer” is onzichtbaar

Trager, digitaal niet zo vaardig, vaker ziek en –niet te vergeten– duur. Dat is de hardnekkige beeldvorming rond oudere werknemers. “Ze zijn onzichtbaar in de media en dat wordt meestal negatief opgevat. De voortgaande vergrijzing zal het beeld echter doen kantelen.”

Veel werknemers boven de pakweg 50 jaar herkennen het waarschijnlijk: de enigszins medelijdende blik in de ogen van een jongere collega als de computer weigert te doen wat-ie zou moeten doen. Een vinkje verkeerd of de oplossing toch net op de verkeerde plaats gezocht...

Dat beperkt zich overigens niet alleen tot werknemers. De kloof tussen jong en oud is de afgelopen decennia in z’n algemeenheid gegroeid. Dat blijft natuurlijk niet zonder gevolgen voor het denken over oudere arbeidskrachten.

„Hé boomer”, werd al voordat het virus uitbrak, een hit op de sociale media. De coronacrisis lijkt er een schepje bovenop te doen. Op diezelfde kanalen wordt momenteel zelfs openlijk de vraag gesteld of 65-plussers een coronataks moeten betalen of beter veel meer kunnen binnenblijven.

Ageism

Onder die vragen woedt een ander virus: ”ageism”. Die term staat voor een stereotiepe en negatieve kijk op ouderen. Ageism werd in de vorige eeuw voor het eerst beschreven door de in 2010 overleden Amerikaanse arts, gerontoloog en psychiater Robert Neil Butler. In Nederland is er nog geen woord voor. Bestaat het dan wel?

Vaak verwijst ageism naar leeftijdsdiscriminatie: een oudere sollicitant wordt niet aangenomen vanwege hoge loonkosten. Of een 70-plusser krijgt geen creditcard toegewezen. Het zet ouderen neer als een groep die aan het beeld van algemene aftakeling voldoet. Wie iemand vraagt om een tekeningetje te maken van een vrouw van 70 krijgt naar alle waarschijnlijkheid een illustratie met een enigszins voorovergebogen vrouw met grijs haar, een knot, een wandelstok en een bril.

Ligt ageism ook ten grondslag aan de beeldvorming die we hebben van oudere werknemers en hun functioneren?

Er speelt natuurlijk veel meer, zoals onderling vertrouwen. Een mail aan de redactie van Terdege wijst in die richting. Een iets oudere alleenstaande vrouw die anoniem wenst te blijven, geeft daarin aan hoe ze steeds meer het gevoel krijgt dat anderen haar bij het ouder worden scheef aankijken. Dat slaat een deuk in de zekerheden van de betrokkene. „Ik had buikgriep. De hele nacht op gelopen. Een collega van de personeelsadministratie belde me ’s middags om twee uur op met de vraag wanneer ik dacht terug te komen. Meneertje junior directeur wilde dat weten. Ik ging alweer snel aan het werk. Hij had totaal geen vertrouwen in mij. Denk ik….”

beeld: Getty Images