Je rugzak

Negen maanden lang komen ze langs, vrouwen met een groeiende buik. Allemaal onderweg naar de komst van een baby. En het intrigeert mij om de vrouw achter die buik te zien en te leren kennen. Aan de voorkant dragen ze allemaal min of meer hetzelfde. Maar wat ze aan de achterkant dragen, vind ik minstens zo belangrijk. Die rugzak, die er al was voor je zwanger was, zorgt die nu voor disbalans of ben je nog in evenwicht?

Soms zijn vrouwen heel open, dan ligt binnen tien minuten de hele rugzak op tafel. Soms duurt het maanden, maanden van vertrouwen winnen voor er eindelijk een vakje opengaat. En altijd is het zoeken naar de grens van mijn expertise. Ik ben verloskundige, ik kan coachen en begeleiden, ik kan luisteren en praten. Maar ik ben geen psycholoog, ook geen maatschappelijk werker of huisarts. Het is altijd aftasten welke zorg is er nodig en altijd op mijn hoede om dat soms zo dunne lijntje van vertrouwen niet te beschamen door met een voorstel voor een aanvullende zorgverlener te komen.

En is dat nu echt noodzakelijk? Waarom zou je met je verloskundige delen dat je de opvoeding van je zoontje met autisme zo moeilijk vindt, dat je man zoveel overwerkt en je de spits zo vaak alleen doet? Waarom zou je vertellen dat je moeder ziek is en dat je zo druk bent met mantelzorg, waarom zou je mij vertellen dat je slecht slaapt en zo naar droomt, dat je bang bent, je zorgen maakt, soms paniek voelt. Dat je baan op de tocht staat. Waarom zou je dat doen? De verloskundige meet je bloeddruk, voelt even aan je buik, checkt de hartslag van de baby en buiten sta je weer. Zeker, dat doet ze. Maar jij bent meer dan dat, je bestaat niet alleen uit bloeddruk en baby. Je bent een persoon in een relatie, of niet. Met een gezin, of niet. Met sociale contacten en werk of juist niet. Dat beïnvloedt je draagkracht, het bepaalt hoe jij je voelt, hoe je je zwangerschap beleeft. Het bepaalt hoe je de bevalling ingaat en doorstaat, hoe je straks in je kraambed zit. En vooral hoe je daarna je rugzak weer oppakt inclusief baby. Het bepaalt de start van je baby.

En ik, wat kan ik ermee? Als Linda mij vertelt dat haar contract niet verlengd wordt, dat ze zich zorgen maakt of ze alle rekeningen wel kan betalen, dat het leven straks alleen maar duurder wordt en een nieuwe baan vinden in de zwangerschap eigenlijk geen optie is. Dat ze daardoor zo geprikkeld is, zo weinig kan genieten van de zwangerschap en zorgen haar dagen in schaduw zetten. Ik kan haar ook geen nieuwe baan bezorgen, ik kan haar rekeningen niet betalen en haar zorgen niet wegnemen. Maar ik kan zorgen dat ze zich gehoord voelt, ik kan met haar meedenken en er voor haar zijn. Ik ga met haar in gesprek en laat haar zelf nadenken over wat ze zou willen en hoe ze daar aan kan werken. Want werken aan de psycho- sociale gezondheid van een zwangere vrouw betekent indirect werken aan een gezonde start voor het kind.

Krijg je dan gelijk een label, een rood vlaggetje in je dossier? Helemaal niet, je krijgt juist een groen vlaggetje voor eerlijkheid en transparantie. Een groen vlaggetje voor het doorzien van een risico- situatie en een pluim omdat je de verantwoordelijkheid neemt dit te delen. Je laat dan juist zien mentaal gezond te zijn, uitdagingen aan te kunnen, ook sociale uitdagingen en regie te houden door juist je struikelblok bespreekbaar te maken.

Natuurlijk zijn er allerlei bruggetjes en regelingen als er echt schulden ontstaan. Kan ik in overleg het wijkteam van de gemeente inseinen en met de huisarts overleggen. In Nederland zijn zoveel dingen juist zo goed geregeld, als je maar aan de bel trekt, als je de juiste route maar kent. Als je het maar durft: over je schaamte heen stappen. Valse schaamte, want dat is het. Want geloof me, bij niemand gaat alles van een leien dak. En vaak genoeg heb je daar voldoende regie over met andere hulpverleners in je netwerk. Ik hoef jouw opvoedkundige vragen niet te beantwoorden, maar ik ben er wel om te horen wat het met jou doet dat je deze vragen hebt. Wat het met je doet nu je zwanger bent en hoe je je daarover voelt. Daarom schrijf ik deze blog. Niet om van de daken te schreeuwen, vertrouw me. Laat mijn spreekuren lekker uitlopen, want dat gebeurt natuurlijk bij zulke gesprekken. Nee helemaal niet, vertrouwen laat zich niet dwingen. Maar juist om onder woorden te brengen, dat niet alleen fysieke klachten er toe doen, ook sociale klachten mag je delen. Even praten, even huilen, toch weer lachen, het mag allemaal in de spreekkamer van de verloskundige.

beeld: Renate Bleijenberg-van Leeuwen