Medicijnen kunnen goed doen, maar ook kwaad. Dat wordt steeds duidelijker, al doen de producenten er alles aan om hun middelen zo gunstig mogelijk voor te stellen. De farmacologische kennis van artsen is beperkt. „Een gemiddelde dokter kan je niet vertellen hoe ibuprofen werkt.”
Het klinkt tegenstrijdig, maar medicijngebruik staat in de top vijf van belangrijkste doodsoorzaken. Uit onderzoek in opdracht van de Europese Unie kwam naar voren dat jaarlijks zo’n 200.000 inwoners van de unie overlijden door medicijnen. Waarschijnlijk is dat een rooskleurige raming. De Deense internist en hoogleraar Peter Gøtzsche gaat uit van zeker het dubbele aantal.
In Nederland gebruiken zo’n 11 miljoen mensen regelmatig geneesmiddelen, van wie een op de zeven vijf middelen of meer. Naar schatting wordt 5 tot 6 procent van de acute ziekenhuisopnames veroorzaakt door problemen die voortkomen uit het slikken van pillen of een mix van medicijnen. Bij 65-plussers is dat zelfs 10 procent. De getallen zijn gebaseerd op de huidige kennis van bijwerkingen. Het werkelijk percentage ligt daarom waarschijnlijk hoger.
Niet herkend
Agnes Kant trad begin 2011 in dienst van het onafhankelijke Bijwerkingen Centrum Lareb. Sinds 2013 is ze directeur van het centrum. Tijdens haar politieke loopbaan kreeg de gepromoveerde epidemioloog uit Doesburg interesse voor geneesmiddelenonderzoek. Door haar baan bij Lareb raakte ze gespitst op de bijwerkingen van geneesmiddelen.
„Als bekenden van me klachten hebben, vraag ik meteen of ze bepaalde medicijnen slikken”, bekent de oud-fractievoorzitter van de SP. „Je zou het een vorm van beroepsdeformatie kunnen noemen. Het vreemde is dat ik bij mezelf de relatie tussen klachten en middelen die ik gebruik minder snel leg. Zo was het een ander die de link legde tussen de kramp in mijn kuiten bij hardlopen en de puf die ik destijds gebruikte tegen inspanningsastma. Het komt nog geregeld voor dat een bijwerking ook door artsen niet wordt herkend.”
Lees het hele artikel in Terdege (nr. 4, 19 november 2024).
beeld: GettyImages