Voorbij de bossen van Gaasterland is het Friese landschap weids. Onderlangs de dijk bij Workum wuift het riet. Scheepsmasten steken fier omhoog. In de Sint-Gertrudiskerk valt zachtgroen licht op kunstig houtsnijwerk. „Het ademt iets, hè?”
Het is rond de middag. Een klok klept. In de haven van Workum zijn historische tweemasters aangemeerd. Een kanaal verbindt de Friese stad met het IJsselmeer, ooit de Zuiderzee.
Bij Séburch staat een wit vissershuisje, met rode klompen naast de deur. Op de brievenbus prijkt een Fries motto: „Wêr’t wy op de wrâld ek binne, oeral skynt deselde sinne.” De zon zet het huis en de tuin in een heldere gloed. Oranje schilddaken, kale bomen en moderne windmolens steken af tegen een strakblauwe lucht.
Scheepswerf
Naast de sluis van Workum ligt een werfcomplex uit het midden van de achttiende eeuw. De houten muren zijn zwart, net als de kraan bij de scheepshelling. Achter een raam van het sluiswachtershuisje is alweer een spreuk te lezen: „Wie durft te verdwalen, vindt nieuwe wegen.” Erboven hangt een goudgerande kapiteinspet.
Vanaf de sluis leidt de Djippe Dolte richting het centrum van Workum. Langs het kanaal, aan het Súd, staan monumentale huizen met bankjes op de stoep. De Neeltje, een blauw jacht, ligt aan een steiger op de hoek van de Burefaert. Een oude Land Rover met roestbruine camperopbouw rijdt over de Kettingbrug.
Zeilschip
De Zuiderzee werd in 1932 een meer, maar het maritieme verleden blijft in Workum tastbaar. Een goudkleurig zeilschip tooit het venster boven de statige voordeur van Súd 86. Bij Sylvia’s Hairstudio, aan de overkant, toont een gevelsteen een kogge op een bedaarde zee.
De Kledingbus, een initiatief van de plaatselijke Titus Brandsmaparochie, passeert. In de haven achter de Grote of Sint-Gertrudiskerk ligt een mintgroene platbodem, met een blauwe wimpel in de top van de mast. Een jongen, met herdershond, trekt een sprintje op de kade.
Na een wijsje van het carillon klinkt een ferme klokslag. Aan de voet van de toren waait het flink. Gids Sjors Eiling (80), oud-voorzitter van het college van kerkrentmeesters in protestants Workum, is naar de kerk gekomen om over de historie te vertellen. Een Duits echtpaar, dat anders een dichte deur had getroffen, bewondert het interieur. De banken zijn versierd met houtsnijwerk. Sereen licht valt door het glas-in-lood, dat niet gebrandschilderd is. Eiling: „Het ademt iets, hè?”
Reformatie
„De kerk is Gods huis, dat is het belangrijkste”, zegt Eiling. „Maar het is ook een monumentaal gebouw.” Een plaquette herinnert aan een restauratie in 2010, waarvoor de kerk subsidie kreeg. Dankbaar is de naam vermeld van CDA-politicus Sybrand Buma, geboren in Workum. „Hij is hier gedoopt en ging hier naar de kerk”, memoreert Eiling, die in zijn rondleidingen maar niet over politiek begint.
Lees het hele artikel in Terdege (nr. 13, 12 maart 2024).
beeld: Tineke van der Eems
Lees verder
Lees eerdere afleveringen
.jpg?width=144&height=68&crop=0%2C0%2C1800%2C1200&format=jpeg&dpr=1.0&signature=aec2d95c64b73f12cb646a2529b6f96edf8b963e)
