Viceadmiraal Borsboom zou zo weer tekenen

Ooit fietste hij van Den Haag naar Den Helder om te kijken of de Koninklijke Marine wat voor hem was. Niet wetend dat hij het tot Commandant Zeestrijdkrachten zou schoppen. Na zijn pensionering zit Matthieu J. M. Borsboom niet stil. „Gekregen talenten moet je inzetten.”

Vanzelfsprekend is de afspraak met Borsboom in het Marinemuseum in Den Helder, een plek met 500 jaar marinegeschiedenis. De viceadmiraal buiten dienst woont in de marinestad en komt op de fiets. De dame achter de balie bij het museum herkent hem. Dat overkomt Borsboom vaker. „Sta je een haring te happen op de markt in de stad, slaat er iemand op je schouder: Ha admiraal, hoe gaat het?”

Borsboom is net terug van een pelgrimage naar Israël. Hij liep vroeg in de ochtend de Via Dolorosa in de oude stad van Jeruzalem. „Dat heeft een diepe religieuze betekenis. Je kent de verhalen van kinds af aan, maar het blijft allemaal abstract. Als je er dan echt bent, is dat wonderlijk. De berg Thabor, het Meer van Galilea, Kana, de Jordaan. We hadden nog willen lopen van Jericho naar Jeruzalem, maar dat is voor een volgende keer.”

Ruyter

De ontmoeting met Borsboom heeft plaats op een historische dag: de geboortedag (in 1607) van Michiel de Ruyter, een van de grootste zeehelden van Nederland. De avond voordat Borsboom in 2010 ‘baas’ van de marine werd, liep hij naar de Admiraalszaal van het Paleis van de Koninklijke Marine. Voor een enorm schilderij stond hij oog in oog met De Ruyter, zijn verre voorganger. „Dan besef je dat je een kleine schakel in een heel lange keten bent.”

Borsboom heeft iets met De Ruyter. Hij voer ooit op de Hr.Ms. De Ruyter waarvan het brughuis op het terrein van het Marinemuseum staat, weet feilloos schilderijen over de zeeheld te duiden en is lid van de stichting Michiel de Ruyter. Ieder jaar in februari organiseert deze club, samen met de Hongaarse ambassade, een herdenking in de Nieuwe Kerk in Amsterdam waar het gebalsemde lichaam van De Ruyter in maart 1677 is bijgezet. De grafkelder gaat dan open.

De gevierde admiraal overleed op 29 april 1676 aan boord van zijn toenmalige vlaggenschip Eendragt in de Baai van Syracuse aan wondkoorts. Dit was het gevolg van een verwonding die hij opliep toen zijn rechterbeen en een deel van zijn linkervoet door een kanonskogel werden getroffen.

Het lichaam is niet compleet; de ingewanden van De Ruyter bleven achter in Italië. De stichting Michiel de Ruyter heeft met hulp van Borsboom –als president van het Apostolat Militaire International is hij kind aan huis bij het Vaticaan– de exacte begraafplaats van de ingewanden getraceerd. Nabij die plek wordt een plaquette aangebracht. Volgens Borsboom was de zeeheld een zeer gelovig mens. ”Soli Deo Gloria” was zijn motto.”

Keuring

Borsboom is zelf rooms-katholiek. Zijn ouders woonden in de katholieke enclave ”op Scheveningen”. Later verhuisden ze naar een nieuwbouwwoning aan de rand van Den Haag, waar Matthieu in 1959 werd geboren. Naar eigen zeggen startte hij op zijn tiende met vrijwilligerswerk. „Talenten die je hebt gekregen, moet je inzetten voor de maatschappij. Op mijn 26e was ik voorzitter van de parochie met drie koren en 200 vrijwilligers. Stuur dat allemaal maar eens aan.”

Lees het hele artikel in Terdege (nr. 16, 25 april 2023).

beeld: Renate Bleijenberg-van Leeuwen