Het is de stad van Jantje van Sluis, Jacobus Koelman en Johan Hendrik van Dale. Een vesting in Zeeuws-Vlaanderen, aan de grens met België. Waar gestreden werd tegen de Spanjaarden en tegen losse zeden in de zeventiende eeuw, en waar Van Dale werkte aan zijn Groot woordenboek van de Nederlandse taal. Op naar Sluis.
Er valt een voorjaarsbui, maar tegelijk klaart het op. Hoe dichter bij de Zeeuws-Vlaamse kust, hoe blauwer de lucht boven de oranje daken. Een slingerend dijkweggetje, omzoomd door knotwilgen, voert richting de duinen. Er waait een stevige wind uit het zuidwesten.
In de buurtschap Terhofstede staat op de oude molen een windwijzer in de vorm van een zeemeermin. De forsythia’s in de tuinen zijn geel, de kentekens van auto’s hebben een andere kleur. In het uiterste zuidwesten van Nederland lijkt het alsof je al in het buitenland bent.
Het Zwin
Boven natuurreservaat Het Zwin krijsen de meeuwen. De zonbeschenen vlakte met haar slikken en schorren strekt zich uit. In de duinen zijn de struiken getooid met witte bloesem. Is het kers-pruim, of toch duindoorn? Aan de horizon rollen de golven.
Ooit was Het Zwin een zeearm die schepen toegang bood tot Sluis en Brugge. Dat zorgde in de veertiende eeuw voor een bloeitijd van Sluis. Twee eeuwen later lagen hier de Staats-Spaanse linies. In het omwalde dorp Retranchement zijn de verdedigingswerken nog steeds goed te zien.
De lokale vlag wappert fier vanaf de kerktoren. Iets verderop staat een steenrode standerdmolen, omringd door narcissen. Op het naastgelegen erf verkoopt een boer groenten, eieren, honing en Zeeuws tarwemeel. Een Belgische dame laadt een zak aardappels in haar Land Rover. Het is zelfbediening, een blik dient als kassa. „Die steelt is een dief”, luidt de tekst op het deksel. Een bordje meldt: „Zondags dicht.”
Vestingstad
Zes kilometer zuidelijker ligt Sluis, doel van de trip. De vestingstad kreeg het in verschillende oorlogen zwaar te verduren, maar de wallen, grachten en poorten zijn er nog altijd. Net als het belfort, de toren van het stadhuis. Een bombardement in 1944 verwoestte het gebouw uit de veertiende eeuw. Na de Tweede Wereldoorlog werd het herbouwd, nu is het een museum.
Wie van winkelen houdt, komt in Sluis aan z’n trekken. Modezaken luisteren naar klinkende namen zoals Maison Distinguée. In het straatbeeld zijn de automerken BMW, Porsche en Mini goed vertegenwoordigd. De plaats verloochent zijn bourgondische verleden niet. En hoewel Sluis een stad is van de Reformatie en de Nadere Reformatie, hinten de namen van restaurants eerder op een rooms-katholiek verleden. Aan de Kaai vind je ”La Trinité”, op de Groote Markt ”De Drie Wijzen” en ”De Zevende Hemel”.
Van Dale
Het is vier uur. In een van de galmgaten van het belfort staat een kleurrijk houten beeld. Het is Jantje van Sluis, een plaatselijke volksheld uit de Honderdjarige Oorlog, in zeventiende-eeuwse dracht. Met zijn hamer slaat hij viermaal op de klokken.
Lees het hele artikel in Terdege (nr. 17, 9 mei 2023).
beeld: Willemiene Smits
Lees verder
Lees eerdere afleveringen
.jpg?width=144&height=68&crop=0%2C0%2C1800%2C1200&format=jpeg&dpr=1.0&signature=aec2d95c64b73f12cb646a2529b6f96edf8b963e)
