Penningen, drachmen en talenten: geld legt gewicht in de schaal

Het Nederlandse woord ”sikkel” is afgeleid van het Hebreeuwse ”shekel”. Daarin klinkt het Hebreeuwse werkwoord ”shakal” door, dat ”wegen” betekent. In de eerste Bijbelboeken wordt de waarde van voorwerpen in gewicht en niet in geld bepaald, zoals bij de spelonk die Sara’s graf wordt. Waarschijnlijk weegt één zo’n sikkel een gram of 8, maar dat is niet met zekerheid te zeggen. In Bijbelse tijden ontbreken standaardgewichten en is de ene sikkel niet even zwaar als de andere. Behalve de ‘gewone’ sikkel komt ook de ”sikkel des heiligdoms” voor (onder andere in Numeri 3:47), die zwaarder is. >In het Nieuwe Testament gebruiken mensen drie soorten munten door elkaar Wanneer er munten verschijnen, staat niet precies vast. Waarschijnlijk maakt Israël via omliggende landen kennis met muntgeld. Volgens 1 Kronieken 29 geven mensen in Davids tijd duizenden ”talenten” en ”drachmen” voor de bouw van de tempel, maar bij opgravingen worden nauwelijks munten uit die tijd gevonden. De sjekelgewichten die archeologen in het oude Israël vinden, dateren meestal van na de tijd van de tempel van Salomo. Het ”talent”, of ”kikkar” in het Hebreeuws, is een latere, buitenlandse munt. Ook de ”drachmen”, of ”adarkonim” in het Hebreeuws, verwijzen naar een munt die in de tijd van de Perzische koning Darius wordt gemaakt, eeuwen na de tempelbouw. Mogelijk heeft de Kroniekenschrijver de waarde van de giften voor de tempel dus omgerekend naar de munteenheden uit zijn tijd. In het Nieuwe Testament bestaat het zelfstandige koninkrijk uit Davids tijd niet meer. In het door Romeinen bezette Joodse gebied gebruiken mensen drie soorten munten door elkaar: Romeinse, Griekse en Joodse munten. In de Statenvertaling is dat moeilijk te zien, omdat veel munten met het woord ”penning” worden aangeduid, maar de Griekse tekst maakt duidelijk om welke munt het gaat. >Waarschijnlijk maakt Israël via omliggende landen kennis met muntgeld Zo moet de boete in Mattheüs 5:26 tot de laatste koperen ”kodrantés” worden betaald. Vier van die ”quadrantes” vormen een bronzen ”assarion”, de prijs voor twee musjes (Mattheüs 10:29). Vier van die munten zijn samen een zilveren ”denarion” of ”denarius” (Mattheüs 22:19). De duurste munt, de gouden ”aureus”, met een waarde van vijfentwintig ”denarrii”, komt niet letterlijk voor, maar Jezus lijkt daar wel naar te verwijzen (Mattheüs 10:9). Naast de vier Romeinse munten bestond er één Joodse munt, de ”lepton”, bestemd voor de tempel. Het is deze tinnen munt die de weduwe in de offerkist doet. Twee van deze muntjes zijn ongeveer evenveel waard als één Romeinse ”quandrant”. De Griekse munt is gebaseerd op de ”drachme”, de munt die de vrouw in Lukas 15:8 verliest. Twee ”drachmen” vormen een ”didrachme”, vier samen een zilveren ”tetradrachme” of ”stater”. Petrus vindt zo’n stater in de bek van een vis (Mattheüs 17:27) en mogelijk zijn dit ook de zilverstukken die Judas krijgt (Mattheüs 26:15). Het ”talent” uit de gelijkenis (Mattheüs 25:14-30) is geen munt, maar een gewicht aan goud.

Penningen, drachmen en talenten: geld legt gewicht in de schaal

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Penningen, drachmen en talenten: geld legt gewicht in de schaal

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram