Vele jaren tobde Margreet Bijsterveld (37) met een hevige dwangstoornis en een intense angst om zich aan mensen te binden. Langzaam kreeg ze haar leven zodanig onder controle dat ze sinds 2018 werkt als woonbegeleider bij woonvorm De Sandeling in Hendrik-Ido-Ambacht, de plek waar ze eerder als cliënt verbleef. „Met Gods hulp mag ik daar hoopverlener zijn.”
Tegen de wand staat een wit orgel, aan de andere wand een boekenkast. De eenvoudig ingerichte woonkamer in het appartementje even buiten het centrum van Sliedrecht straalt rust uit. Ze vond het flatje in 2007 en Margreet heeft er heftige dieptepunten meegemaakt. Vaak durfde ze niet onder de mensen te komen. „Dan leefde ik vooral ’s nachts en zonderde me overdag zo veel mogelijk af.”
Margreet kan zich niet anders herinneren dan dat ze altijd erg angstig is geweest. „Het hoorde eigenlijk bij me. Door dwangmatige handelingen wist ik dat te beheersen. Veel tijd bracht ik door op m’n kamer, waar ik intussen ongezien mijn dwanghandelingen kon uitvoeren. Handelingen die onbegrijpelijk voor mezelf waren en waarvoor ik me schaamde. Ik hield ze daarom in ons gezin keurig verborgen. Op die manier word je uitmuntend in het verstoppen van gevoelens. Ik had er geen weet van dat er ook anderen waren die dergelijke angsten kenden. Wel ben je je er terdege van bewust dat er iets mis is.”
Na de havo schrijft Margreet zich in aan de pabo met de bedoeling daar haar propedeuse te halen om door te kunnen stromen naar de universiteit. „Aan het einde van mijn eerste stagejaar ging het mis en zakte ik letterlijk door mijn benen. Doordat ik mezelf jarenlang niet uitte, trok mijn lichaam uiteindelijk aan de noodrem. De angsten kwamen er nu als een explosie uit, gedeeltelijk fysiek. Ik kon nauwelijks meer honderd meter lopen en moest voor revalidatie naar Dordrecht.”
Bij een eerste globaal psychologisch onderzoek worden er enkele vragen over dwangmatigheid gesteld. „Dat was voor mij verbazingwekkend en hoopvol. Ik wist niet dat er een naam voor was. Gaandeweg bleek dat ik veel meer hulp nodig had. Om tot rust te komen belandde ik bij de toenmalige stichting OnderDak, die enkele appartementen had bij De Sandeling, een woonvorm van Eleos. Later zijn die samengevoegd. Als begeleider kom ik nu regelmatig in de woning waar ik maandenlang heb gewoond.”
Masker
Maar de zware weg door de psychiatrie staat dan pas aan het begin. „Ik was ontzettend angstig.” Er volgt een negen maanden durende opname in psychiatrisch ziekenhuis ”de fontein” in Bosch en Duin. Daarna gaat Margreet Bijsterveld van plek naar plek. „Diepgaand psychologisch onderzoek naar de ware oorzaak van mijn klachten is er in die jaren nooit gedaan. Steeds weer was de behandeling gericht op de aanpak van problemen die zich voor het oog openbaarden. Mijn ooit opgezette masker belemmerde me daarbij. Ik kon zelf ook niet meer bij mijn eigen kwetsbaarheid komen, laat staan dat ik die aan anderen kon laten zien.
Ik zie de laatste jaren iets soortgelijks om me heen. Mensen met psychiatrische aandoeningen die van instelling naar instelling gaan, zonder serieus onderzoek naar de diepste oorzaken. En het grote gevaar is dat ze lang buiten de maatschappij verblijven, waardoor een terugkeer steeds moeilijker wordt. Dan ontbreekt op een gegeven moment het vermogen of de wilskracht om er nog iets aan te doen. Gelukkig heb ik daar zelf nauwelijks last van gehad. Ik heb een optimistische aard en heb ik me nooit bij de situatie neergelegd. Dat ervaar ik als een zegen.”
Lees het hele interview met Margreet Bijsterveld in Terdege (nr. 18, 26 mei 2021).
beeld: Tineke van der Eems
%20site.jpg?width=575&height=322&crop=0%2C0%2C3892%2C2421&format=jpeg&dpr=1.0&signature=163e2f1cb60716fbf45a9cffac63c0b7fc499995)
.JPG?width=288&height=161&crop=0%2C0%2C5439%2C3626&format=jpeg&dpr=1.0&signature=0b77c14d34fd81367ca778061ffb0b0e9d8820ed)
