Een rondje langs de Oostenrijkse partijen

Er zijn veel mensen onderweg, ondanks de regen. De meesten zijn goed uitgerust. Wat direct opvalt, is dat de paraplu's die mij tegemoetkomen knalgroen zijn. Waar die vandaan komen, wordt duidelijk als ik langs een eveneens knalgroene tent loop. Van Die Grünen, Oostenrijks meest linkse partij. "Voor het klimaat en tegen rechts" is een van hun slogans. "Stem jij ook alsof er een morgen bestaat voor onze aarde?" Een jongeman reikt me een flyer en een paraplu aan. Drie keer raden welke kleur. „Nee, dank je”, zeg ik beleefd en loop verder. Ik mag toch niet stemmen, zolang ik geen Oostenrijks staatsburger ben.

De volgende tent is zwart, een groot contrast. Het groen gaat over in zwart, het links in rechts. Best wel extreem rechts. Partijvoorzitter Herbert Kickl kijkt me zelfverzekerd aan vanaf meerdere posters. "Der Einzige, der auf eurer Seite steht. Gegen das System, für das Volk." De Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ) is al langer de meest besproken partij in het land en daarbuiten, vanwege haar populistische en sterk rechtse standpunten over immigratie, de EU en nationale soevereiniteit.

De volgende tent is rood. De Sozialdemokratische Partei Österreichs (SPÖ) is een van de oudste en grootste partijen van het land. Hun slogan roept op tot gelijkheid en solidariteit: "Gerechtigkeit für alle – für ein starkes, soziales Österreich." Een vriendelijke vrouw met een rode jas deelt flyers uit met informatie over hun plannen om het sociale vangnet te versterken, de gezondheidszorg te verbeteren en ongelijkheid te bestrijden.

Inmiddels komt me een hele wolk blauwe ballonnen tegemoet, vooral gezinnetjes met blije kinderen of ballonnen aan kinderwagens. Dit is de tent van de Österreichische Volkspartei (ÖVP), de partij van kanselier Karl Nehammer. Van oorsprong de partij van de rooms-katholieke kerk. "Sicherheit und Stabilität – für ein Österreich mit Zukunft," luidt hun slogan. Ze presenteren zich als de betrouwbare en vooral neutrale keuze voor burgers. Het publiek hier is wat diverser: jongere professionals, gezinnen en zakenmensen staan in gesprek met campagneleiders, die hen proberen te overtuigen van de voordelen van een stabiele, pro-EU koers.

De laatste tent in het rijtje van de grootste partijen is felroze, bijna neonroze – dit zijn de NEOS, een van de belangrijkste liberale partijen van Oostenrijk. Ze staan bekend om hun moderne, pro-EU campagne, met slogans als: "Mehr Chancen, weniger Bürokratie – für ein neues Österreich!" Vooral jongeren, studenten en jonge professionals, verzamelen zich rond deze tent. Hun boodschap spreekt mensen aan die verandering en vernieuwing willen in het vaak traditioneel ingestelde Oostenrijkse politieke systeem.

Inmiddels is het maandag. De uitslagen van de verkiezingen zijn bekend. En het is geen grote verrassing: de radicaal-rechtse FPÖ wint met 29 procent, terwijl de conservatieve ÖVP blijft steken op 26 procent. Veel bevriende studenten in Graz vinden het resultaat schokkend. Hoe kan een pro-Russische partij, die tegen de "klimaatgekte" en "gendergedoe" is, in deze tijd nog zo populair zijn? In de kerk zijn de meningen verdeeld. Door het gebrek aan een Oostenrijkse variant van de SGP of ChristenUnie, wordt de gehele bandbreedte aan partijen gekozen. Hier gaat het erom, het “geringste Übel”, de minst slechte optie te kiezen.

Jos, bekend van het vervolgverhaal Jenthe in Terdege, blogt vanuit Oostenrijk.