Duurzame tuin: natuur bij de achterdeur

Enkele jaren nadat hun tuin door een bedrijf was aangelegd, hadden Jodi La Rose en haar man Yvo al een beetje spijt van hun keuze. Bijna de helft van de enkele honderden vierkante meters grote achtertuin in Soest werd in beslag genomen door antracieten tegels. Achterin bouwden ze een veranda. Het resterende stuk bestond uit versnipperde stukjes gazon en een bak met onder meer bamboe, enkele planten en een vijgenboom. „We kozen voor onderhoudsarm, voor gemak en veel mogelijkheden om buiten te kunnen zitten”, aldus Jodi (37). „Voor onze twee kinderen legden we een zandbak aan.” :::author_streamer 1::: Een vergissing, constateert ze achteraf. „In de zomer waren de tegels te heet en in de herfst en de winter te glad. Bovendien kon het water niet weg, doordat de voegen waren dichtgemaakt. Het stroomde naar de stukken gras. Alleen de vijgenboom vond de temperatuur onder tegels wel lekker. De wortels strekten zich over een lengte van vele meters uit onder de tegels. Die werden daardoor omhoog gedrukt.” In 2023 besluiten ze het roer drastisch om te gooien. „Door de jaren heen kreeg ik steeds meer oog voor een natuurlijke omgeving. We hebben een hovenier met oog voor biodiversiteit gevraagd een nieuw ontwerp te maken. Uitgangspunt was om zo veel mogelijk materialen te hergebruiken, te zorgen voor voldoende regenwater en meer bloemen. Een speeltoestel voor de kinderen zagen we niet zitten, maar we wilden wel een zandbak handhaven.” Ook het onderhoud kwam aan de orde. „Dat kan ook met een biodiverse tuin. Vrijwel altijd opgeruimd en weinig werk, dat kan heel goed samengaan.” ## Wadi Bij de eerste ontmoeting met hovenier Jerry van Vliet uit Amersfoort wordt Jodi’s wens om een regenton te plaatsen, omgebogen. „Hij kwam met de gedachte om op een centrale plek in de tuin een wadi (tijdelijke opslag van hemelwater – AE) aan te leggen. Daarin zou het regenwater kunnen worden opgevangen om zich vandaar via het grondwater verder door de tuin te verspreiden.” Nog datzelfde voorjaar wordt de nieuwe tuin aangelegd. „We hebben zelf alles afgebroken. Verschillende betonnen elementen, oude tegels en klinkerbestrating zijn opnieuw gebruikt, met uitzondering van de antracieten tegels. Die hebben we verkocht.” Het speelhuisje krijgt een plek in de veranda. Bij de achterdeur wordt met duurzame douglas-planken een terras aangelegd. Een andere zitplek komt bij de entree, naast de woning. „Met palen is een soort pergola gemaakt, waarover we een schaduwdoek hebben getrokken. Het is de bedoeling om op termijn gebruik te maken van de schaduw van een druif, die we hebben aangeplant.” De tuin oogt in de zomer van 2024 al als een plaatje. Met grindpaadjes, gazonnetjes en het vlonderachtige terras. Centraal staat de driehoekige wadi. „Er is met alle lijnen gespeeld, niets is recht, zelfs de palen van de pergola zijn dat niet.” Het grote terras is ovaalvormig. Er is rekening gehouden met de zichtlijnen, er bloeien bloemen van het vroege voorjaar tot het late najaar en er is veel groen, zoals een afscheiding met hedera. De wadi is uitgegroeid tot een speelplek voor de kinderen. Door een verbinding met het platte dak van de uitbouw aan de achterzijde vult de wadi bij een regenbui vanzelf. Na ongeveer een dag is het water weg. Er is ook een slang op de aanvoerpijp aangesloten. Jodi: „Met de buitenkraan kunnen we de wadi ook zelf vullen.” :::author_streamer 2::: Het effect is niet alleen merkbaar voor de bewoners. „In een van de nestkastjes broedde dit voorjaar een koolmees. We zien verschillende andere vogels in de tuin, net als bijen en ook vlinders. Ik ben er echt blij mee. Overal hebben we nu iets nu iets om naar te kijken.” ## Hergebruik Die opmerking is koren op de molen van ontwerper en hovenier Jerry van Vliet (46) uit Amersfoort. „Natuur bij de achterdeur, dat is mijn doel. Het raam dat uitziet op de tuin is voor mij een levend schilderij. Daarin wordt ieder seizoen en weertype weerspiegeld. Er moet altijd iets te beleven zijn.” Hoewel zijn belangstelling voor biodiversiteit al dateert vanaf de schoolbanken, heeft hij zich als zelfstandige de laatste jaren volledig gericht op biodiverse, klimaatbestendige tuinen, vaak voorzien van een wadi. Van Vliet heeft vooral oog voor duurzaamheid. Hij verfoeit de keuze voor steeds nieuwe materialen. „We slopen letterlijk complete bergen in een prachtige omgeving voor brokken natuursteen, maar kunnen met bestaande tegels en brokstukken hetzelfde nabootsen.” Hergebruik van bestaande materialen is een onderdeel van zijn ontwerpen. :::photo_gallery 1::: Een voor planten en dieren aantrekkelijke tuin achter het huis is vrijwel altijd mogelijk, meent hij. „Het is wel jammer dat de percelen steeds kleiner worden en dat, zeker in de nieuwbouw, voor woningeigenaren de tuin vaak een sluitpost is. De ruimte wordt gebruikt voor een groot terras, een overkapping om onder te zitten, speelmogelijkheden voor kinderen en een plek voor de containers.” In Jerry’s visie is minimaal een derde van de beschikbare grond groen. „Echt groen. Dan heb ik het niet over een stukje gras, maar over borders met bloeiende planten, voor elk seizoen wat. En, niet te vergeten, een boom. Veel nieuwe eigenaren, die al in huis aan het klussen zijn geweest, hebben echter weinig financiële middelen en gaan vervolgens in de tuin zonder degelijk ontwerp zelf aan de slag.” Een goed plan is de basis van een duurzame, klimaatbestendige en belevenisvolle tuin. „Let op zichtlijnen en begin in ieder geval met grind of andere halfverharding op de paden in plaats van tegels. Daarin kan het regenwater wegzakken.” ## Zandbak Over klimaatbestendige en duurzame tuinen wordt volgens de hovenier wel veel gesproken. „Maar in de praktijk, en dan beperk ik mij natuurlijk tot mijn eigen ervaringen, gebeurt er nog niet heel veel. Ik heb werk genoeg en het gaat de goede kant op, maar of er echt sprake is van een trend?” Hij is aangesloten bij de Wilde Weelde, een vereniging van Nederlandse tuinbedrijven die vanuit een ecologische visie milieubewust werken. De hovenier meent dat een duurzame tuin niet heel duur hoeft te zijn. Prijzen wil hij niet noemen. :::author_streamer 3::: „Natuurlijk kan het altijd goedkoper, maar als ik kan kiezen voor een schutting van 400 euro die vier jaar meegaat of eentje van 700 euro die een veelvoud aan jaren mooi blijft, is het maar de vraag wat duur is. Stel vooraf een budget vast. Een belangrijk vraag is natuurlijk hoelang je van plan bent ergens te blijven wonen. Aanpassingen zijn later nog altijd mogelijk. Bijvoorbeeld als er kinderen komen en er is nog geen zandbak.” Ook op balkons is Van Vliet soms actief. „Pas heb ik een balkon vergroend door de aanleg van een houten vlonder en een grote plantenbak. Beter dan niets, denk ik dan. Het beste is verticaal groen vanuit de volle grond, dat voorkomt verspilling van water. Ik heb eens langs palen groen geplant dat later tot de zesde verdieping reikte. Zeker twaalf meter de lucht in.” Zijn werkgebied beperkt hij tot het Gooi, de Utrechtse Heuvelrug en de omgeving van Amersfoort. „Vroeger kwam ik wel in Amsterdam, maar dat is zonde van de kilometers. Er zijn daar hoveniers genoeg. Bovendien ken ik in dit gebied de grondstructuur en de waterstromen. Die lokale kennis kun je benutten. Mijn klanten zijn in mijn omgeving mijn ambassadeurs.” :::kader 1:::

Duurzame tuin: natuur bij de achterdeur

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Duurzame tuin: natuur bij de achterdeur

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram