De betekenis van de zeven kruiswoorden van Jezus

Met de zeven kruiswoorden duiden wij de zeven uitspraken aan die de Heere Jezus aan het kruis gesproken heeft. Drie worden er weergegeven door Lukas, drie door Johannes en een door Mattheüs en Markus. Als we de evangeliën naast elkaar leggen komen we tot de volgende volgorde. 1. „Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen” (Luk. 23:34). 2. „Voorwaar, Ik zeg u: Heden (vandaag) zult gij met Mij in het paradijs zijn” (Luk. 23:43). 3. „Vrouw, zie, uw zoon!” ... „Zie, uw moeder!” (Joh. 19:26,27). 4. „Mijn God, mijn God, waarom hebt U Mij verlaten?” (Matth. 27:46 en Mark. 15:34). 5. „Mij dorst” (Joh. 19:28). 6. „Het is volbracht” (Joh. 19:30). 7. „Vader, in Uw handen beveel Ik Mijn geest” (Luk. 23:46). Wat een zegen dat wij drie ooggetuigen hebben en een evangelist die alles vanaf het begin heel nauwkeurig onderzocht heeft. Zo klinken alle zeven woorden in de evangeliën mee. De eerste drie kruiswoorden raken direct de horizontale lijn van de tweede tafel van de wet, de Tien Geboden. Tegelijk wordt de kring van de naasten steeds kleiner. Het begint met de vijanden die de Heere Jezus aan het kruis slaan. Hierna wendt Hij Zich tot de moordenaar die door de hemelse Vader is aangeraakt. En dan spreekt Hij Zijn laatste woord tot Zijn moeder en de discipel die Hij liefheeft. Zijn moeder krijgt Zijn eerste en Zijn laatste woord. Met de inhoud van deze drie kruiswoorden verheerlijkt Christus de tweede tafel van de wet, zelfs in het brandpunt van Gods toorn. De volgende vier kruiswoorden spreekt Jezus tot Zijn hemelse Vader en Rechter. Het vierde kruiswoord geeft aan dat Hij Zich aan het kruis in de hel bevindt. Op de bodem van de hel blijft Hij God liefhebben boven alles. Zo verheerlijkt Hij de eerste tafel van Gods heilige wet. Het zesde kruiswoord is de juichkreet tot Zijn Vader en tot de wereld: Het is volbracht. En met het vertrouwelijke kindergebed van het laatste kruiswoord verlaat Hij dit leven, Zijn geest bevelend in de handen van Zijn Vader. :::inline_article 1::: ## 1e kruiswoord: Vergeef het hun Het is te vreselijk voor woorden wat de soldaten buiten Jeruzalem met Jezus doen. Zijn kleren worden Hem afgenomen. Hij wordt als Adam en zo binden zij Hem aan de dwarsbalk. Die dwarsbalk wordt verbonden met de hoofdbalk die al op Golgotha aanwezig is. De soldaten drijven de stalen nagels door Zijn handen, dwars door bloedvaten en spieren. Als ze Jezus vastgespijkerd hebben tillen de soldaten het kruis omhoog. En wat doet Jezus? Vloekt Hij zoals andere ter dood veroordeelden doen? Nee, Hij gaat bidden. Hij begint met ”Vader”. Hij volhardt in Zijn kinderlijke aanhankelijkheid. Hij is immers veroordeeld vanwege Zijn belijdenis dat Hij de Zoon van de hemelse Vader is. Wij hebben midden in de lusthof waar alles sprak van de liefde van de Vader, geloochend dat God onze goede Vader is. Christus volhardt bij die belijdenis in de hel van Golgotha. Hij zegt ”Vader””. Jezus bidt voor hen die de band met de Vader verbroken hebben. Maar Christus bidt toch niet voor de wereld, maar alleen voor die de Vader Hem gegeven heeft (Joh. 17:9)? Dat klopt, maar dat mag je niet uit het verband losmaken. Bij de ingang van Zijn lijden en sterven geeft Christus Zijn discipelen over aan de Vader om hen te bewaren. Hij kan een onbekeerd mens niet bij God in bewaring geven. Als reden geeft Hij op: „Want zij weten niet wat zij doen”. Hij gebruikt hun onkunde niet als excuus. De soldaten weten echter niet dat zij de Zaligmaker doden. Zo is hun daad geen willens en wetens zondigen. Christus vraagt om tijd opdat zij mogen gaan weten wat ze doen. Straks komt Pinksteren en dan zal licht geworpen worden op dit gebeuren. :::inline_article 2::: ## 2e kruiswoord: Heden met Mij in het paradijs De geschiedenis van de moordenaar aan het kruis laat de radicaliteit van de genade en van de vergeving zien. Beide moordenaars doen wat je doet als je publiekelijk te schande hangt: een mikpunt zoeken om mee te spotten om de aandacht van jezelf af te leiden. Zelfs bij de ingang van de dood spotten zij hun eigen nood weg en drijven de spot met de Zoon van God. Ze raken Christus ook heel intens. De kruisen staan niet keurig op een rij opgesteld, zoals getekend wordt in Kinderbijbels. Nee, twee staan er tegenover elkaar en Jezus in midden loodrecht daarop. Zo kunnen ze Jezus de volle laag geven. Wat God met ons als Adam niet deed: ”lachen in ons verderf”, doen wij met de laatste Adam wel: Hem bespotten tot de laatste minuut. Ineens wordt het aan dat ene kruis stil. Die ene moordenaar is geraakt. Ik weet maar één Schriftwoord dat hem getroffen kan hebben en dat is het eerste kruiswoord: „Vader, vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen”. Wat heeft hem geraakt? Dat deze Kruiseling bidt voor zijn vijanden. En wat ontdekt hij tegelijk? Daar sta ik buiten! We moeten maar niet voorschrijven hoe God een mens bekeren moet. De Heere kan de Wet gebruiken en Hij kan het Evangelie gebruiken. De man is diep geraakt. Ja, dit is de levendmaking met Christus. De Heilige Geest heeft de oren en het hart van deze moordenaar geopend. De spot waar hij zelf fanatiek aan meedeed doet hem nu ongelooflijk pijn in zijn hart. Hij ziet de ernst ervan. En zo vraagt hij aan zijn makker of hij niet ook vrees voor God heeft. ,Wij ontvangen straf waardig hetgeen wij gedaan hebben, maar deze Man in het midden heeft niets onbehoorlijks gedaan.” Hij wendt zich met wat nu zijn nood is, tot Christus. „U hebt niet voor mij gebeden. Wilt U aan mij denken als U in Uw koninkrijk zult gekomen zijn?” Hij is de enige op heel Golgotha die het bordje boven het kruis leest als Schriftwoord: Hij is de Koning der joden op weg naar Zijn koninkrijk. Nu spreekt Christus Zijn tweede kruiswoord: „Vandaag ben jij nog met Mij in het paradijs.” Hoe is het mogelijk! Gaat dat zomaar? Ja, het gaat niet of het gaat zomaar. Die prijs wordt hier door de Christus betaald aan het kruis. Hij is Adam die buiten het paradijs gesloten wordt om naar de hel neer te dalen om de deur van het paradijs voor een moordenaar open te zetten. :::inline_article 3::: ## 3e kruiswoord: Vrouw zie uw zoon, zoon zie uw moeder Al Christus bekenden staan volgens Lukas op een afstand (Luk. 23:49). Mattheüs en Markus vermelden dat er vele vrouwen zijn die het van verre aanzien. Johannes noemt er vier (19:25). Van de discipelen schijnt alleen Johannes op Golgotha te zijn. Hij vertelt teer dat hij bij Maria is gaan staan en dat ze dan een speciale blik van Christus krijgen. Wat gebeurt er? Er is een moederhart dat Hem beweent. Wat een balsem is de liefde van een moeder die meelijdt. Van dit medelijden doet Christus afstand. Dit medelijden wordt niet bepaald door het verstaan wat hier gebeurt en daarom is deze liefde gevaarlijk. Het moederhart heeft Hem niet over voor het offer. Christus noemt Maria ”vrouw”. Daarmee verwijdert Hij haar van Zichzelf. Hij moet alleen het oordeel in. Op de Grote Verzoendag mag niemand de hogepriester vergezellen in het heilige der heiligen. Voor de buitenwereld lijkt het alsof Jezus het opgeeft en geen hoop meer heeft. Hij kan niet meer voor Zijn moeder zorgen en vraagt nu een ander voor haar te zorgen. In werkelijkheid gehoorzaamt Hij de Vader door alleen het oordeel in te gaan. Net als in Kana gebruikt Jezus het woord ”vrouw”. Hij schept afstand. Johannes proeft het. Hij weet dat vlees en bloed het Koninkrijk niet kunnen beërven. Niemand wordt zalig vanwege een bloedband met Jezus, ook Maria niet. Zo moet ze voor eeuwig afstand van Hem doen. De les van Kana krijgt hier een definitieve herhaling en afronding. Hij maakt de hand los die Hem wil vasthouden en legt die in de hand van de apostel Johannes. Dit doet Hij opdat zij straks, als ze gaat begrijpen, Hem omhelst als de van God geschonken Zaligmaker. Hij sterft ook voor haar zonden. Nu de zaken zo op een rij staan, mogen we tegelijk opmerken dat Jezus wel aan haar denkt. Hij vertrouwt de zorg voor haar toe aan een apostel. En zo is dit gebeuren een werkelijk rijke belofte voor weduwen en ook voor weduwen die een kind zien voorgaan. Terwijl het lijden Hem alles kost, zorgt Hij zo voor Zijn moeder. :::inline_article 4::: ## Het vierde kruiswoord: Mijn God, Mijn God, waarom hebt U Mij verlaten? De tweede tafel heeft nu het volle pond gekregen. God doet het licht uit. Rond twaalf uur komt er ineens een stikdonkere duisternis over de aarde. God laat voor Zijn Zoon geen lichtpuntje meer over. Christus is op de plek van de uiterste en buitenste duisternis. De laatste Adam gaat in Adams plaats naar de hel. Golgotha is voor Christus de hel op aarde. Hij hangt in het brandpunt van de toorn van God tegen de zonde van het hele menselijke geslacht (Zondag 15, vraag en antwoord 37). Aan het einde van deze drie uur klinkt met een geweldige schreeuw het vierde kruiswoord. Voor de vijanden klinkt dat als muziek in de oren. Ze vatten het op als een capitulatie. Hij geeft nu zelf toe dat Hij geen hulp bij God heeft. Ze hebben Hem terecht veroordeeld, omdat Hij durfde te beweren dat God Zijn Vader was. Als dat wel zo was, dan zou God dit allemaal niet toelaten. Christus is echter niet vastgelopen. Hij houdt ondanks alles vast aan Zijn God. Hij roept het uit: „Mijn God, Mijn God!” Na deze volhardende, Zich aan God vastgrijpende aanspraak volgt de uitroep: „Waarom hebt U Mij verlaten?” God verlaat Hem, maar Hij klemt Zich aan God vast. Wat een verschil met de eerste Adam! Drie uren heeft Hij zwijgend het vonnis aanvaard. Hij heeft gezwegen en volhard. En nu aan het einde, bij het naderen van het tijdstip van het avondoffer geeft Hij door Zijn uitroep te kennen dat Hij tot op de bodem van de hel volhard heeft God lief te hebben boven alles. De verlating is totaal, zoals ook woorden en tijdvorm aangeven. En de uitroep laat zien dat op de bodem van de hel iemand roept die in de hel niet thuishoort. Hij spreekt, nu het oordeel is voltrokken. Eigenlijk kunnen we zijn woorden ook nog horen als een oproep aan God om Zich te herinneren waarom Hij de Zoon verlaten heeft. Namelijk opdat de eerste Adam en de zijnen door God aangenomen worden om in eeuwigheid niet meer door Hem verlaten te worden. Christus weet dat Hij volhard heeft tot het einde. :::inline_article 5::: ## Het vijfde kruiswoord: Mij dorst Deze twee woorden moeten we zorgvuldig lezen in de context van Johannes 19:28: „Hierna Jezus wetende dat nu alles volbracht was, opdat de Schrift vervuld zou worden, zei: Mij dorst.” De uitroep van Christus is een bijzondere uitroep, die aangeeft dat Hij Zich in de hel bevindt. Denk maar aan de gelijkenis van de rijke man en de arme Lazarus. Omdat de hel de plek is van Gods strenge gericht raken de tongen uitgedroogd. Die dorst is er al gedurende drie uren duisternis. Christus heeft nog niet geroepen „Mij dorst.” Waarom niet? Omdat Hij wist dat nog niet alle Schriften vervuld waren. En dat weet Hij nu. Alles wat het Oude Testament gezegd heeft over de Messias, over Zijn lijden is nu in Hem vervuld. En nú mag Christus roepen: „Mij dors”.t „Zijn tong kleeft in Zijn mond, door dorst gekloofd.” Dit laat Hij weten en Johannes tekent op dat er op Golgotha een vat met oxos staat, een goedkope soldatenwijn vermengd met azijn, zodat het niet bederven kan. Een soldaat geeft Christus te drinken. De Verlosser zuigt het vocht naar binnen. Waarom? Ter verlichting? Nee, zijn tong moet ‘losgemaakt’ worden. Waarom? Om de triomf uit te kunnen roepen. Dat gaat niet met een uitgedroogde tong. Het vijfde kruiswoord dient om het zesde kruiswoord uit te roepen met grote stem. :::inline_article 6::: ## Het zesde kruiswoord: Tetelestai! Het is volbracht! Als de tong los is, roept Christus met grote stem: „Tetelestai”. Dit is de voltooid tegenwoordige tijd van teleoo. Dit werkwoord betekent: afronden, ten einde brengen, vervullen, in vervulling doen gaan, voltooien, aan zijn bestemming brengen. Het betekent ook: betalen, een zaak door betaling afwikkelen. Wel, al deze betekenissen klinken mee. Christus mag en wil het proclameren: de Schriften zijn vervuld! Er staat geen profetie meer open! De betaling heeft de zaak afgewikkeld. De zaak tussen God en Adam. Zo roept Christus het tot Zijn Vader. Vader, ik heb betaald! Al Uw deugden heb Ik verheerlijkt en nu kunnen Uw deugden de vrije loop ontvangen. >Het zesde kruiswoord is de juichkreet tot Zijn Vader en tot de wereld: Het is volbracht. Christus roept het uit tegen de satan en al zijn trawanten: Ik heb de zaak tot een goed einde gebracht. Uw kop is vermorzeld. Voor eeuwig is het volmaakte offer gebracht en hebt u het verloren. Christus roept het uit tot de wereld verloren in schuld. Zie hier is Uw Verlosser. Ik heb de schuld betaald tot de laatste cent! Wie in Mij gelooft zal leven, zelfs al is hij gestorven. Ik ben u van God geworden tot wijsheid, gerechtigheid, heiligheid en volkomen verlossing. Er ontbreekt niets meer. Ik voor u, omdat u anders de eeuwige dood had moeten sterven. Het is werkelijk klaar. En daarom volgt nu het laatste kruiswoord. ## Het zevende kruiswoord: Vader, in Uw handen beveel Ik mijn geest Dit woord spreekt Christus niet tot ons, maar tot de Vader. Hij citeert ook nu de Schrift, namelijk Psalm 31:6: „In Uw handen beveel ik mijn geest; Gij hebt mij verlost, Heere, Gij, God der waarheid.” Let goed op. Dit is niet het woord van een stervende. Psalm 31 heeft niets met een sterfbed te maken. David dankt de Heere dat Hij hem niet heeft overgegeven aan de goddelozen, maar zijn voeten in de ruimte heeft gezet. De vijanden denken dat ze hem hebben, maar David juicht dat hij door de Heere in de vrijheid is gezet. En nu gaat hij slapen en hij spreekt dat uit hij door de slaap heen de nieuwe dag verwacht. Zo zijn deze regels geworden tot een slaaplied voor het slapen gaan van de kinderen. Christus bidt: „Ik ga slapen, ik ben moe, sluit Mijn beide ogen toe. Ik ga slapen, Vader, want U waakt over Mij!” Ja, dat kan Hij weten, omdat Hij weet dat al de Schriften vervuld zijn en dat nu de andere Schriften vervuld worden die gesproken zijn als beloning voor de overwinning. Hij mag gaan slapen in de zekere wetenschap dat Vader Hem uit de slaap zal opwekken. Zo geeft Hij de geest en de Vader bevestigt Zijn woorden door de aarde te laten beven, de duisternis te laten wijken en heiligen op te wekken. En zo is Zijn opstanding de belofte dat onze Verlosser leeft en over ons stof zal opstaan, want Hij heeft een volkomen verlossing verworven.

De betekenis van de zeven kruiswoorden van Jezus

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

De betekenis van de zeven kruiswoorden van Jezus

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram