Het Tropenmuseum is een gebouw vol verhalen van mensen over de hele wereld, uit het verleden en het heden. Over kolonialisme, slavernij en hedendaagse dwangarbeid, maar ook over hoe we omgaan met plastic.
Er schijnt een waterig zonnetje in Amsterdam. De bomen zijn nog kaal, krokussen schieten uit de grond. Links statige woonhuizen en de Muiderpoort, rechts het Oosterpark. Ertussenin: het Tropenmuseum. Voor de ingang voetballen jongens met een blikje. Een oudere man zit achter een schildersezel. Op het doek verschijnt de Linnaeusstraat, met de toren van de Muiderkerk.
In het museum gaat Zdenka Fieggen voor naar de tweede etage. Vanaf de balkons met gietijzeren ballustrades is het uitzicht op de Lichthal indrukwekkend. Rondom bevinden zich de expositieruimtes, met vaste en wisselende tentoonstellingen. Fieggen, woordvoerder van het Tropenmuseum, wijst glimlachend naar beneden. Een dreumes drentelt met onzekere stapjes door de enorme hal.
Wereldburger
Enthousiast vertelt Fieggen over de doe-tentoonstelling Sabi Suriname, voor kinderen vanaf 6 jaar. „Je komt via een kast in een andere wereld, een stukje Suriname. Kinderen leren koken, muziek maken en rappen met Surinaamse woorden. We vertellen over de feestdag Keti Koti en wat die naam betekent. Het is interactief, heel gaaf.”
Het Tropenmuseum is open over het koloniale verleden, dat ook het verleden van het museum zelf is. „We vertellen verhalen vanuit allerlei perspectieven, niet met het Westen als middelpunt. Ons doel is om te laten zien hoe we met elkaar verbonden zijn. Dat er verschil is in hoe we dingen doen, maar dat we ook heel veel overeenkomsten hebben. Dat verandert je kijk op de wereld, het geeft een bredere blik. We willen inspireren tot wereldburgerschap.”
Plastic
”Plastic Crush” is het thema dat op de tweede etage wordt belicht. De geschiedenis van plastic begint bij een biljartbal. Celluloid, de eerste kunststof, werd uitgevonden als goedkoop alternatief voor ivoren biljartballen. Aan de hand van tal van voorwerpen passeert het verhaal van plastic de revue: Oost-Duitse eierdopjes in de vorm van kippen, Tupperware, een waterkoker uit 1930 met een bakelieten stekker, plastic speelgoed en een groene telefoon uit 1986.
Op de muur staat een citaat van de Indiase schrijver Amitav Ghosh: „Vele mensen, zo niet de meesten, leven vandaag zoals eens de kolonisten deden: de aarde is er in hun ogen vooral voor uitbuiting en gewin.” De woordvoerder: „We kijken met een kritische blik naar de wereld, maar er zitten altijd meer kanten aan een verhaal. Een voorbeeld: plastic wordt vaak gezien als slecht voor het milieu, maar voor een vluchteling kan een plastic flesje water levensreddend zijn.”
Lees het hele artikel in Terdege (nr. 14, 28 maart 2023).
beeld: Tineke van der Eems