„Conflict op ons grondgebied of dat van de NAVO is voorstelbaar”

Zonder twijfel houdt de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK) kantoor op een van de mooiste locaties van defensie: Landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum, ergens op de grens van de provincies Utrecht en Noord-Holland. De grandeur straalt van de muren in het van origine Engelse landhuis. Veel van de inrichting en aankleding van De Zwaluwenberg herinnert nog aan de bijna dertig jaar waarin Prins Bernhard hier als IGK ‘de dienst uitmaakte’. Bezoekers worden met een glimlach gewezen op een ruimte waarin een wit ligbad staat: de badkamer van Bernhard. :::inline_image 1::: Het landhuis leent zich er ook voor om elkaar recht in de ogen te kijken. In januari 2024 zaten de formerende partijen PVV, VVD, NSC en BBB drie dagen met informateur Ronald Plasterk in het pand om te kijken of ze met elkaar een kabinet konden vormen. Het was de vierde keer dat het landhuis het decor was voor Haagse formatiegesprekken. ## Onafhankelijk Viceadmiraal Boudewijn Boots is sinds eind vorig jaar Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK). In deze functie is hij ook Inspecteur der Veteranen en Inspecteur der Reservisten. Boots volgde Luitenant-Generaal der Mariniers Frank van Sprang op. De IGK heeft een onafhankelijke positie binnen de militaire organisatie, vergelijkbaar met de Ombudsman. Hij adviseert de minister over alle vraagstukken die de krijgsmacht raken. Verder kan iedere (voormalige) defensiemedewerker of zijn of haar relatie een beroep doen op de IGK. Vaak gaat het om zaken waarbij een oplossing via de normale weg niet naar volle tevredenheid is afgehandeld. Boots (1964) trad in 1986 in dienst bij de Koninklijke Marine. Twee jaar later nam hij aan boord van een mijnenjager deel aan operatie Octopus, een vredesoperatie in de Perzische Golf. Gedurende zijn loopbaan was hij betrokken bij verschillende NAVO-missies. Na enkele staffuncties zat Boots van december 2010 tot juni 2011 op het ISAF-hoofdkwartier in de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Voordat hij IGK werd, was Boots Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten, de op een na hoogste militaire functie in Nederland. Boots is dus gepokt en gemazeld in het militaire vak. ## _Wat betekent vrijheid voor een militair?_ „Veel. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in mei 1945 leven we al tachtig jaar in vrijheid. Maar die vrijheid staat onder druk. Onze opdracht is om een betere wereld na te laten voor hen die na ons komen. Maar als je om je heen kijkt zijn er zorgen voor de volgende tachtig jaar. Tijdens de Koude Oorlog was de dreiging dichterbij. Liever een raket in de tuin, dan een Rus in de keuken, klonk het. Het besef dat het mis kon gaan was er écht wel. Toen ik echter in 2013 in Sint-Petersburg een erbarmelijke Russische vloot zag, dacht ik: Wat kan die nou uithalen? Maar met de inval in Oekraïne is de dreiging terug. En het is zorgelijk dat de Russen bereid en in staat zijn om hun capaciteit ook in te zetten.” ## _Zoals ‘kietelen’ met schepen op de Noordzee?_ „Het is een beetje standaard dat we elkaar op zee in de weg zitten. Maar ook al varen Russische en Nederlandse marineschepen tegen elkaar aan, dan is dat geen reden voor de start van de Derde Wereldoorlog. We moeten de Russische schepen die in ons deel van de Noordzee varen echter wel in de gaten houden.” ## _Is vrijheid het vechten waard?_ „Vrijheid is soms het vechten waard. Militairen beseffen dat. Als ze ver van huis worden ingezet om de rechtsorde te garanderen en burgers hun vrijheid terug te geven. In Afghanistan boekten we destijds heel goede resultaten. Helaas is de vooruitgang als een pudding in elkaar gezakt en moesten de laatste Amerikaanse militairen halsoverkop uit het land vertrekken.” :::inline_image 2::: ## _Is vrijheid de verantwoordelijkheid van ons allen?_ „Zeker. Jij moet daar net zo goed aan meewerken als ik. Een weerbare samenleving is belangrijk. De krijgsmacht heeft de samenleving nodig. En andersom. Kijk hoe ze het in Finland met elkaar doen. Of de Baltische Staten. Finland heeft ervoor gezorgd dat er genoeg schuilkelders zijn voor de meeste inwoners, terwijl Litouwen jongeren opleidt in survivalvaardigheden om hen weerbaar te maken. In Estland krijgen burgers schietles als onderdeel van hun voorbereiding op noodsituaties. Deze initiatieven zijn gericht op het versterken van de veerkracht van de bevolking in het licht van verhoogde veiligheidszorgen in de regio.” ## _Wat is voor ons dichterbij: oorlog of vrede?_ Boots houdt even in en zegt dan: „Een glazen bol heb ik niet. We praten over de voorstelbaarheid van een conflict op ons grondgebied of dat van de NAVO. Het was altijd ver weg, maar de tijd vraagt erom dat we ons wapenen voor zo’n conflict. Om met de Griekse filosoof Plato te spreken: Als je vrede wilt, bereid je dan voor op oorlog.” ## _Houdt de samenleving een crisis vol?_ „Ik ben geschrokken van het effect dat corona vijf jaar geleden op de samenleving had. Ik zou zeggen: You ain’t see nothing yet. We moeten als samenleving echt weerbaarder worden. Denk je eens in dat er een storing of aanval komt op cruciale digitale netwerken! En dat die bijvoorbeeld een week duurt. We kwamen er in augustus 2024 achter dat ongeveer 76 systemen van de overheid draaiden op één netwerk. Dat kan dus niet. Tegelijkertijd bestaat het gevaar dat we elkaar gek maken. Blijf kalm en denk rustig na. Praat bijvoorbeeld eens met je buurvrouw over hoe je elkaar kunt helpen als er drie dagen stroomuitval is. Houd het klein, maak elkaar niet gek.” >„Het is zorgelijk dat de Russen bereid en in staat zijn om hun capaciteit ook in te zetten.” ## _Het roer moet om, constateerde uw IGK-voorganger als het gaat om herstel van de krijgsmacht. Hoe gaat dat?_ „In het verleden heb ik me weleens de spreekwoordelijke roepende in de woestijn gevoeld. Als je dan vertelde dat de Chinese marine net zo veel nieuwe schepen in één maand erbij krijgt als onze hele Koninklijke Marine groot is, werd er schouderophalend gereageerd. Als ik in mijn marine-uniform over straat liep, werd er nog weleens gevraagd waar de rondvaartboot lag. Nu wordt er anders naar ons gekeken en geluisterd. Het begrip neemt toe, want de zorg neemt toe. De krijgsmacht heeft ruimte en mensen nodig. Daar moet iedereen zijn schouders onder zetten. We doen het stap voor stap. Niet overhaasten, maar wel groter en sterker worden. Als je je kleine neefje iedere week ziet, zie je niet dat hij groeit. Maar als je hem twee keer per jaar tegenkomt, is hij ineens een stuk groter.” ## _Draagt iemand als Donald Trump bij aan de zorgen?_ „Het optreden van de Amerikaanse president voedt de ongerustheid in de wereld. Binnen de NAVO groeit de overtuiging dat we onze krijgsmachten heel hard op orde moeten brengen. Onze afschrikkende werking moet robuust zijn. Maar het duurt lang voordat nieuwe tanks er zijn. Het duurt lang voordat nieuwe onderzeeboten operationeel zijn. Het duurt lang voordat de productie van munitie op stoom is. Als marineman zeg ik dat je ook in zwaar weer koers moet houden. Zodat we uiteindelijk als krijgsmacht kunnen doorpakken naar een conflictscenario. Dus het roer om van stuurboord 30 naar stuurboord 50 zonder dat er mensen overboord vallen.”

„Conflict op ons grondgebied of dat van de NAVO is voorstelbaar”

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

„Conflict op ons grondgebied of dat van de NAVO is voorstelbaar”

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram