Het conflict in Oekraïne veroorzaakt een zorgwekkende kettingreactie aan rampen wereldwijd. Toch is er een lichtpuntje, ziet manager Anki van Bruggen-van Harten van de christelijke medische noodhulporganisatie Medair in Nederland: de situatie schudt Europeanen wakker. „De nood komt ineens heel dichtbij. Hierdoor is er een grote bereidheid om te helpen.”
Veel Nederlandse christenen kennen Medair niet. Wél een organisatie die aan de wieg ervan stond: de christelijke luchtvaartorganisatie MAF. „MAF vliegt naar gebieden waar de nood heel hoog is, maar is zelf geen noodhulporganisatie”, legt Van Bruggen (54) uit. „Daarom hebben zij mede het initiatief genomen tot oprichting van Medair in 1989.”
De christelijke noodhulporganisatie onderscheidt zich van andere christelijke goede doelen door haar specialisatie in medische zorg in rampgebieden. Een christelijke evenknie van het – eveneens Zwitserse – Rode Kruis.
Dood in ogen
Van Bruggen: „Medair werkt op de meest moeilijkste plaatsen in de wereld. We kijken het leed en de dood vaak in de ogen. We helpen mensen in nood, redden levens en verlichten lijden. We zijn hierbij altijd onpartijdig in conflicten en helpen alle hulpbehoevende mensen. Ongeacht wie ze zijn, wat ze geloven of waar ze vandaan komen.”
Momenteel spant de organisatie zich in dertien landen in. „Op plaatsen waar de nood heel erg hoog is, en het leven extreem moeilijk. Denk aan Syrië, Soedan, Afghanistan, Jemen en sinds begin dit jaar Oekraïne.”
Oekraïne
Het is voor de meeste nu levende Europeanen de eerste keer dat oorlog zo bedreigend dichtbij komt, in hun eigen werelddeel, stelt Van Bruggen. De giftenstroom die hierbij op gang kwam, gaf de hulpverlening vleugels. Ook bij Medair.
Van Bruggen, verantwoordelijk voor de fondsenwerving in Nederland: „Ons noodhulpteam was heel snel ter plaatse. Het had in no time alle vergunningen rond om in Polen en Oekraïne te werken. Na drie weken draaiden we een van de grootste noodhulpprogramma’s in beide landen, met inmiddels ongeveer 165 mensen voor onder meer bescherming en medische, psychosociale, logistieke – voor noodtransporten – en organisatorische dienstverlening.”
De hoeveelheid giften voor dit werk, onder meer vanuit Nederland, vond Van Bruggen indrukwekkend. „Zowel grote fondsen als heel veel particuliere stortingen. Hierdoor kreeg Medair een goede financiële basis voor een breed opgezette aanpak.”
Op adem komen
In Polen helpen Medair-teams vluchtelingen – vooral vrouwen en kinderen – aan een veilige plek. In het westen van Oekraïne verstrekt de organisatie hulpgoederen, en ondersteunt ze buurtcentra en scholen bij de tijdelijke opvang van ontheemde families. „Daar kunnen ze op adem komen en besluiten wat ze verder gaan doen. Ook repareren we daar vervallen gebouwen waarin veel vluchtelingen schuilen.” Traumahulp speelt in alle situaties eveneens een belangrijke rol.
Versterkend effect
Zo’n 13,5 miljoen Oekraïners, 30 procent van de bevolking, zijn van huis gevlucht. Toch is deze ramp bij lange na niet de enige, en evenmin de grootste op aarde, meldt Van Bruggen. „Er gebeuren bijzonder veel rampen op dit moment. En ze staan niet op zichzelf. Veel rampen in de wereld versterken elkaar.”
„Kunnen we bij onze donateurs aankomen met de ene ramp na de andere?”
„Door het conflict in Oekraïne is de aanvoer van graan in landen als Somalië en Jemen veel onzekerder geworden. Het gevolg: torenhoge voedselprijzen. In Somalië is eten in een jaar tijd 66 procent duurder geworden! Een ramp voor de bevolking. En voor de hulpprogramma’s, want die zijn daarmee een stuk prijziger geworden.”
Bij die laatste opmerking aarzelt Van Bruggen. Haar taak is het verwerven van steun – in gebeden en giften – voor het levensreddende werk van Medair.
„Er is zoveel nood in de wereld. Maar daar wringt het ook direct. Het liefst willen we in Nederland van de daken schreeuwen: help alstublieft mee met het redden van mensen. Maar moeten we voor elke ramp opnieuw geld vragen? Nu, in deze tijd van stijgende prijzen en stille armoede in Nederland? Kunnen we aankomen met de ene ramp na de andere bij trouwe donateurs die ons werk al zo royaal steunen?”
Bevoorrecht
„Een meisje in Jemen heeft veel minder mogelijkheden om gezond op te groeien, een vak te leren en in vrede te leven dan een meisje in Nederland. Een moeder in Congo heeft veel minder kansen op een leven zonder geldzorgen dan een moeder in Nederland. En een gezin in Oekraïne heeft een grotere kans dan hun huis kapot wordt geschoten dan een gezin in Nederland.”
Dit besef gaf Van Bruggen de doorslag voor dit werk. „Ik voel me echt bevoorrecht dat ik werk kan doen dat bijdraagt aan meer gerechtigheid, aan hulp voor wezen en weduwen en aan het bestrijden van armoede.”
Veel bereidheid
Veel Nederlandse veldwerkers
Het hoofdkantoor van Medair staat in Zwitserland. Voor de fondsenwerving heeft de organisatie in vijf landen een kantoor. Naast Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Korea ook in Nederland.
Het laatstgenoemde kantoor, in Nunspeet, ontstond in 1998. Dit kantoor maakt het werk van Medair bekend in Nederland en werft steun – medeleven, gebed, giften en veldwerkers – voor de programma’s van de moederorganisatie. Van Bruggen: „Medair Nederland is klein en efficiënt. We hebben in Nunspeet geen duur kantoor, en dankzij het beperkt aantal betaalde krachten een heel bescheiden budget.”
Medair Nederland is een onafhankelijke Nederlandse stichting, verbonden met Medair International in Zwitserland.
Leven en dood
