Alles bedekt met een grauwe deken

Wie een dierbare verliest, ziet zijn hele leven veranderen. Alsof er een deken van rouw overheen ligt. Rouwen kun je daarom niet alleen. „In je rouw kun je erg ontheemd zijn.”

Ze ziet het soms aan hun gezichten: het verdriet, de eenzaamheid. Ze hoort het in de gesprekken, hoe rouwenden worstelen met het voortzetten van hun leven. Hoe alles tot stilstand gekomen is, maar ze toch een manier moeten zien te vinden om door te gaan.

Marnella Vlasblom (58) werkt al jaren als psychosociaal hulpverlener en emdr-therapeut voor Stichting Schuilplaats. Ze geeft individuele begeleiding aan rouwenden, houdt trainingen en lezingen rondom verlies en begeleidt rouwgroepen.

Als haar in al die jaren iets duidelijk is geworden, is dat je rouwen niet alleen kunt, omdat je na een verlies altijd met zingevings- en geloofsvragen gaat worstelen. „In je rouw kun je erg ontheemd zijn. Ik geloof daarom sterk in het Bijbelse principe dat we de opdracht hebben gekregen om te kijken naar rouwenden. Naar de wees, de weduwe en de weduwnaar, de ouders die hun kindje verloren, de kinderen die hun broer of zus kwijtraakten.”

Vijf terreinen

Wat rouw met je leven doet? Ze lacht veelbetekenend. „Heb je even?”

De gevolgen van verlies van een dierbare zijn namelijk bijzonder groot. „Rouw is de prijs die je betaalt, omdat je je aan iets of iemand gehecht hebt.”

Wie een groot verlies te verwerken heeft gekregen, moet geamputeerd verder, zegt Vlasblom. En die amputatie is voelbaar op allerlei levensterreinen tegelijk. Ze somt er vijf op.

„Het lichamelijke terrein: je slaapt slecht, raakt oververmoeid, krijgt lichamelijke klachten en gaat te veel of juist te weinig eten. Ook is er het gemis van koestering en aanraking. Rouwenden vinden dat vaak moeilijk om te bespreken, maar het gemis aan intimiteit kan heel groot zijn.

Het emotionele terrein: Daarop zie je angst, boosheid, verdriet en berouw om voorrang strijden. Iemand die rouwt, kan ongelooflijk bang zijn voor de toekomst. Ook kun je angst ontwikkelen voor de dood. Als je een verlieservaring hebt gehad, kijk je altijd je eigen eindigheid in de ogen. Daarnaast is er soms een stukje boosheid. Bijvoorbeeld omdat je niet begrijpt waarom God zo veel verlies toelaat. En dan is er nog verdriet. Als je rouwt, krijgt al je blijdschap een zwarte rouwrand. Je kind trouwt bijvoorbeeld, maar je mist daarbij de partner zo. Je wordt opa of oma, maar in je eentje... Tot slot is er berouw. Je gaat nadenken over je leven met die ander en krijgt spijt van bepaalde momenten waarin je iets deed wat je misschien niet had moeten doen, of iets nagelaten hebt wat je wel moest doen.

Lees het hele artikel in Terdege (nr. 11, 13 februari 2024).